Việc xác định giá trị lợi tức không kiểm soát là chỉ tiêu quan trọng trong việc lập báo cáo tài chính hợp nhất được thực hiện bởi kế toán. Thuật ngữ “ cổ đông thiểu số” được sử dụng trước đây đã được thay thế bằng thuật ngữ “cổ đông không kiểm soát”. Thuật ngữ này để chỉ những cổ đông nắm giữ dưới 20% cổ phần của công ty và không có quyền kiểm soát công ty. Lợi ích cổ đông không kiểm soát là một vấn đề có nhiều tranh luận khi lập và trình bày báo cáo tài chính hợp nhất” Để làm rõ vấn đề về lợi ích cổ đông không kiểm soát, trước tiên phải hiểu cổ đông không kiểm soát là gì và họ giữ vai trò như thế nào trong doanh nghiệp?
Khái niệm lợi ích cổ đông kiểm soát.
Theo thông tư 202/2014/TT-BTC, “cổ đông không kiểm soát là cổ đông không có quyền kiểm soát công ty con (trước đây là cổ đông thiểu số)”. Và theo VAS 25, lợi ích cổ đông không kiểm soát được định nghĩa “Là một phần của kết quả hoạt động thuần và giá trị tài sản thuần của một công ty con được xác định tương ứng cho các phần lợi ích không phải do công ty mẹ sở hữu một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua các công ty con”.
Nguyên tắc xác định giá trị lợi ích cổ đông kiểm soát.
Sau đây là một sô nguyên tắc để xác định giá trị lợi ích cổ đông kiểm soát.
Khi sử dụng bảng cân đối kế toán hợp nhất thì lợi ích cổ đông không kiểm soát nằm ở giá trị hợp lý của sản phẩm thuần của công ty con được phân ra thành một chỉ tiêu riêng biệt thuộc phần vốn chủ sở hữu.
– Lợi ích cổ đông không kiểm soát tại ngày mua được xác định theo giá trị hợp lý tài sản thuần của công ty con tại ngày mua.
– Lợi ích cổ đông không kiểm soát trong sự biến động của tổng vôn chủ sở hữu kể từ ngày mua cho đến đầu kỳ báo cáo.
– Lợi ích cổ đông không kiểm soát trong sự biến động của tổng vốn chủ sở hữu phát sinh trong kỳ báo cáo.
Khi công ty con phát sinh các khoản lỗ thì phải được phân bổ tương ứng với phần sở hữu của cổ đông không kiểm soát. Với những trường hợp số lỗ lớn hơn phần sở hữu của cổ đông không kiểm soát trong tài sản thuần của công ty con thì vẫn phải phân bổ tương tự.
Trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất, lợi ích cổ đông không kiểm soát được thể hiện trong mục “ lợi nhuận sau thuế của cổ đông không kiểm soát”. Lợi ích cổ đông không kiểm soát được xác định dựa vào tỷ lệ cổ đông không kiểm soát và lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp của các công ty con. Mục “Lợi nhuận sau thuế của cổ đông không kiểm soát- Mã số 62” để phản ánh thu nhập của cổ đông không kiểm soát trong kết quả hoạt động kinh doanh của công ty con.
Cần loại trừ ảnh hưởng của “Cổ tức ưu đãi phải trả” và “ Quỹ khen thưởng phúc lợi phải trích lập trong kỳ” khi chúng ta xác định giá trị lợi ích cổ đông không kiểm soát cuối kỳ.
Lợi ích cổ đông không kiểm soát chịu ảnh hưởng bởi các giao dịch nội bộ khác.
> Xem thêm :
Trả lời