Một cây sáo tốt, là một cây sáo chuẩn, đủ nốt, lên quảng êm, và có âm sắc hay, và thực hiện được một số kỹ thuật cần thiết trên đó.
Như thế nào là một cây sáo chuẩn?
Một cây sáo được xem là chuẩn, là một cây sáo thổi đủ các nốt cơ bản 19 nốt từ do1 – sol3 (nốt sol3 có thể bỏ qua trong một số trường hợp do ít dùng). Tất nhiên ai làm sáo cũng sẽ biết cây sáo khó mà chuẩn được. Nên độ chuẩn nó phải được xem xét một cách tương đối. Trong đó chúng ta cần chú ý các nốt ở thế bấm khác biệt như là do2, sib1, sib2, quảng 3, … , các thế bấm này còn liên quan đến nhau và liên quan đến các nốt chính, nên để cân bằng không phải dễ.
Như thế nào là một cây sáo hay?
Cây sáo hay hay không, hay ở mức độ nào, trầm ấm, hay trong trẻo, hay réo rắt, tha thiết, … những yếu đó này được đặc trưng bởi âm sắc. Âm sắc như thế nào là hay cũng có rất nhiều quan niệm. Các yếu tố ảnh hưởng đến nó là chất nứa trúc, lỗ khoét, lòng sáo, … Cây nứa trúc được xem là tốt không có nghĩa là cứ già, cứ dày hay mỏng, nứa vùng nào, tròn hay méo … mà là tất cả các yếu tố đó kết hợp lại. Lỗ khoét bao gồm hình thù, kích thước, …
Thế nên từ việc lựa chọn ống nứa đã khó rồi, lựa chọn lỗ khoét phù hợp cũng khó theo. Như vậy, nguyên liệu và cách chế tác đều ảnh hưởng đến âm sắc. Nhiều người quan niệm rằng, 70% âm sắc cây sáo là do nguyên liệu, nhiều người lại cho là do cách làm. Theo bản thân mình, âm sắc tiếng sáo chịu ảnh hưởng của 3 yếu tố: người thổi, nguyên liệu và cách làm. Người thổi quyết định nhiều nhất đến âm sắc ( thổi hay thì thổi gì cũng nghe hay).
Về nguyên liệu, không nên chỉ góp ý về độ già hay một số thông số khác mà cần quan tâm thêm về cách xử lý. Cây nứa, cây trúc để khô 1 năm, 2 năm, dù không già nhưng làm ra cây sáo , cây tiêu sẽ rất tuyệt. Ngoài ra, nhiều người còn có một số bí quyết khác trong việc xử lý nguyên liệu như: luộc, hun khói, ngâm muối, ngâm dầu, sơn, bôi dầu, …
Các điểm cần chú ý khi test, lựa chọn tiêu sáo
Nốt sib2 lên phải nhẹ và tròn tiếng, quảng 3 phải nhẹ và sai số ít, quảng 1 phải đầm tiếng (đặc biệt đô 1), sib1 phải sâu . Như mọi người thấy tàu trọng nốt sib, Việt thì rất ưu tiên nốt đó, những bài có chơi nốt sib luôn có điểm nhấn đặc biệt ở nốt sib, nên nốt sib rất quang trọng.
Sáo phải bắt hơi tốt, dể thổi kêu, ít tạp âm, … Thực tế, nhiều bạn mới tập, đặt môi chưa đúng, cách luồn hơi chưa tốt, thì việc test sự bắt hơi không được đúng cho lắm. Khi đi mua sáo, tiêu, các bạn nên nhờ người thổi tốt hơn mua hộ, hoặc nhờ chính người bán sáo cho bạn test hộ.
Xem thêm:
Trả lời